BARBUNYA VE TEKİR BALIĞI

Bu türler mullide ailesinden olup Akdeniz, Ege ve Marmara'da yaygın halde bulunur. Boyu en fazla 35cm'e kadar büyüyebilir. Yaşam ömrü 9-10 yıl gibi saptanmıştır.

Bu türlerin yumurtlama yaşı net olarak ikidir. İkinci yaşlarından sonra verimli şekilde üreme yapar, ilkbahar-yaz ayları üreme dönemidir. Sığ sularda dipte yumurtlarlar. Üreme sıcaklığı 23-25 derece arasıdır. Kış aylarında bu balıklar derin sulara çekilir, 25-300m derinliklere kadar yayıldıkları gözlenmiştir.

Ege denizi ortamında yapılan araştırmada sonuçlara bakarsak bu balığın yaklaşık yaş ve boy ilişkisi şöyledir.

1. Yaş Grubu: 11-12cm arası.
2. Yaş Grubu: 12-13.5 cm arası.
3. Yaş Grubu: 13.5-15 arası.
4. Yaş Grubu: 16cm'e kadar.

Ancak bilinmelidir ki yaş-boy-ağırlık oranları bölgelere göre değişebilir. Zira yaşam ortamındaki biyolojik çeşitliliğin bu noktada çok önemi vardır.

Çoğu zaman birbiri ile karıştırılan iki kuzendir barbunya ve tekir. Yaşam alanları, renkleri, biçimleri hemen hemen birbiri ile aynıdır. Dikkatli olmayan gözler aradaki farkı kolay kolay anlamazlar. Her ikisi de dipte gezen zaman zaman sürü olarak zaman zaman ise tek başına takılan balıklardır. Özellikle sürü olduklarında seyretmesi oldukça keyiflidir.

Gelelim asıl konuya nedir bu çok bilinen iki türün az bilinen farkları? Ülkemizdeki yaşam alanları çok farklı değildir hemen hemen tüm denizlerimizde her iki türde görülür, bir tek Karadeniz hariç. Mullus barbartus nam-ı diğer Barbunya Karadeniz'de görülmez Karadeniz'de bulunan barbunyalar bir diğer tür olan Mullus barbatus ponticus türüne aittir.

Karadeniz'de bulunmamasının yanında aşırı avlanma sonucu malesef artık diğer denizlerimizde de barbunya balığına çok sık rastlayamıyoruz. Barbunyayı kuzeni tekirden ayıran en belirgin özellikleri başının daha dik oluşu ve sırt yüzgeçlerinde bulunan harelerin neredeyse şeffaf oluşudur.

Tekirin ise başı daha uzuncadır ve tabi sırt yüzgecinde bulunan hareler ise oldukça belirgindir. Doğal kafa yapılarından dolayı Barbunyaların ağızları göz hizasına kadar gelir fakat tekirlerde bu böyle değildir. Kafalarının şekline nazaran sırt yüzgeçlerinde hare olup olmayışı daha kolay ayırt edilebilir.

Her iki balıkta olta ve ağ ile yakalanır ama daha çok amatör balıkçılar oltayla, ticari amaçlı balık yakalayanlar ise ağ kullanarak yakalamayı tercih ederler. Zıpkınla avında da özellikle iri olanları tercih edilen avlar içerisindedir. Lezzet konusuna gelirsek bazılarına göre barbunya açık ara önde bazılarına göreyse tekir daha lezizdir. Ama her ikiside eti oldukça makbul olan kıymetli balıklardandır ve genellikle tavada kızartılarak pişirilirler.

Dalgıçlar, oltacılar hatta yılların balıkçıları bile bu iki gezgini karıştırırlar. Bence karıştırmaktada haklılar ne de olsa onlar aynı yerlerde gezen aynı şeyleri yiyen birbirine tıpatıp benzeyen, benim deyişimle amcaoğulları...

Barbunya Balığı (Mullus barbatus): Burnu dik, ağız açıklığının son ucu göz hizasını aşar, sırt yüzgecindeki bantlar açık sarıdır. Hatta şeffaf bile sayılabilir ve hiç bant görünmez. Boyu 35cm'e ulaşır.


Tekir Balığı (Mullus surmuletus): Burnu nispeten sivridir. Ağız açıklığı gözün ön hizasına ulaşmaz. Sırt yüzgecindeki hareler belirgin ve koyudur. 20cm'e ulaşır. Karadeniz'de çok bulunmaz, barbunyalar arasında rastlanır. Batı Karadeniz'de yanlışlıkla barbunyaya tekir denilir.

Avcılığı