EŞKİNA BALIĞI (Sciana umbra)

Eşkina, yerli bir balık türüdür, göç etmez. Belirli bir bölgeyi sahiplenir ve yaşamı boyunca buradan ayrılmaz. Alnından çıkan 1-2cm çapındaki taştan ötürü halk arasında taş balığı ve kaya levreği olarak da bilinir. Endüstriyel avcılığı yapılamadığı için balık lokantalarında levrekten sonra gelen balıktır. Avcılığı yıl boyunca devam eder. Türkiye'de avı yasayla sınırlanmıştır. Ancak Tarım ve Köyişleri Bakanlığının yayınlamış olduğu 31/2 numaralı sirküler ile 2007 yılından itibaren avcılığı serbest bırakılmıştır. Şu gün yürürlülükte olan Amatör (Sportif) Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen 3/2 Numaralı Tebliğ uyarınca Eşkina balığı "diğer türler" sınıfında belirtilmiş ve avının toplam limiti 5kg olarak belirlenmiştir.

Avcılığı

Eşkina avcılığında kullanılan yemlerden başlayalım. Boru kurdu ve teke başlıca yemleridir, mayıs ayının başlarından itibaren akşam saatlerinde av veren karasularımızın balığıdır, göç etmeyen havaların ısınması ile kıyılayan, soğuk havalarda derin sulardaki kayalara çekilen, denizlerimizin yakışıklığı balığıdır. Yurdumuzun değişik bölgelerinde yöresel isimlerlerle de adlandırılır. Karadeniz bölgesinde mavruşgil olarak da bilinir, avcılığı son derece zevklidir. Kayalık bölgeleri sevmesi nedeni ile de kaya levreği de denir, kayalık bölgelerde yaşamasından dolayı avcılığı şamandıralı takım ile yapılır.


Eşkina avı akşam hava kararırken başlar ve balığın durumuna göre sabaha kadar sürebilir. Zor bir avdır, iyi bir yer edinmeniz ve bir kepçe bulundurmanız sizin için iyi olacaktır.

Eşkina yakalamak için en iyi yol canlı teke temin edip kullanmaktır. Canlı tekeyi bulabileceğiniz yerler ise:

- Yosunlu taş duvar yüzeyleri.
- Kanal/deniz bağlantıları.
- Balıkçı barınağı içleri (özellikle tekne altları) olarak sayılabilir.

Boy olarak 4cm'den küçük olanları toplamamanız hem orada mevcut olan potansiyel için hem de hedeflediğiniz balığı yakalayabilmeniz için menfaatinizedir. Tekeyi yakalamak için size gereken sadece taş diplerine ulaşabilecek uzunlukta sapı olan bir kepçedir. Ancak tekrar hatırlatmakta fayda var ki tekelerin canlı olması gerekiyor.


Yer Seçimi
Eşkina için çok fazla yer tarifi bulamayacaksınız. Ancak iyi bir gözlemci iseniz ve yazın ilk aylarında sahillerde belli büyüklüklerde gruplar görüyorsanız muhtelemen eşkina yakalamaya çalışan amatör balıkçılar ile karşılaşacaksınız. Eşkina için hava durumu çok fazla önem taşımaz. Ancak güçlü olan bu balığı kıyıya alabilmeniz için bulunduğunuz mekanı iyice tanımalı ve neler yapmanız gerektiğini önceden planlamalısınız.

Olta ve Yemin Hazırlanması
Eşkina için gidilecek mekana göre farklı şekillerde olta hazırlanabilir. Örneğin sahil kesimlerde şamandıralı olta hazırlanırken boğazda bu olta 200gr kurşun ile kullanılan 2-3 köstekli oltaya döndürülebilir. Ancak kullanılacak malzeme aynıdır. İğne seçimi 3-4 numara sazan iğnesi olursa yeterlidir. Misinayı ise kopar düşüncesi ile çok kalın kullanmayınız. 0.30-0,35mm misina bu olta için yeterlidir.

Balığı yakalayan olta değil balıkçıdır. Eşkina konusunda balığın aksiyonu sert olmasından ötürü bir çok hikaye duyabilirsiniz. Bunların başında misina kopmaları gelir ancak en kalitesiz 0.30mm misina bile 3kg kadar bir yüklenme kapasitesine sahiptir. Yani balığın bunu koparması için yaklaşık 5kg olması gerekiyor. Bu durumda kabahati misinalarda değil atmış olduğumuz düğümlerde aramamız daha sağlıklı olacaktır.

Beden ve köstekleri 0.30mm misinadan hazırladığımız eşkina takımına daha önceden hazır tuttuğumuz canlı tekelerimizi sadece kuyruk ile gövdenin birleştiği ilk veya ikinci boğumdan iğneye takarak hazırlamış oluyoruz. Bu durumda teke ölmeyecektir. Ayrıca canlı olarak oltada haraket eden teke balığın ilgisini hemen çekecek ve karşılığını almanızı sağlayacaktır. Yeter ki doğru zaman, doğru yer ve balığın varlığı konusunda şansınız olsun.


Şamandıralı Takım
Kullanacağınız şamandıra ışık takılacak modelden olmalıdır. Şamandıralı takım hazırlamak için gerekli olan malzemelerimiz; kullandığımız ağırlığa göre seçilmiş olan bir şamandıra 20gr ila 30gr çekerli bir şamandıra, yeterli olacaktır. Misina kalınlığımıza göre stoper, ve 25-50gr arası ağırlıklar (akıntı durumuna göre), kısa pala 3 veya 4 numara bronz iğne (sazan iğnesi diye tabir ettiğimiz iğnelerden).

Takımın Hazırlanması

Avlağımızdaki suyun derinliğine göre takımımızda iki ya da üç iğne kullana biliriz. Beden üzerine 25cm'lik kösteklere bağlanmış iğneleri diziyoruz, daha sonra makinemizin misinasına stoperimiz takıyoruz (stoperi daha sonra avlağımızın derinliğine göre ayarlamamız gerekiyor), stoperi taktıktan sonra şamandıramızın altındaki delikten misinamızı geçirip misinanın ucuna kopçalı fırdöndüyü bağlıyoruz. İğneli takımı klipse bağlayıp yemlerimizi takıp stoper derinliğini ayarladıktan sonra takımı suya gönderiyoruz, eğer avlağa ilk kez gidiliyorsa yemli takımı takmadan önce kopçalı fırdöndüye kurşunumuzu takıp derinlik ayarını stopere ayarlamanız gerekecektir. Bununda püf notası şu şekildir stoperi geri çekip atışı yapınca eğer şamandıra yan duruyorsa stoper fazla açıktır kurşun dibe oturmuştur stoper ayarımızı kısıp şamandıra dik duracak şekilde ayarlamamız gerekir. Eğer şamandıra aşırı akıyorsa hemen kıyılıyorsa bu seferde stoper az açılmıştır geri çekerek ayarımızı tamamlıyoruz.

Yem takarken eğer teke kullanıyorsak, tekeyi mutlaka canlı takmamız gerekmektedir, zira ölü teke ile şansınız daha az olacaktır.



İpucu
- Eşkina oltaya ilk vurduğunda tehlikeyi sezerse ilk işi kovuk aralarına doğru kaçmak olacaktır. Bu durumda oltaya ilk vurma anında balığın baskı durumuna göre oltayı aşağı indirmeden 2 saniye beklemek en mantıklısıdır. Çok baskı yaptığını düşünüyorsanız oltanın ucunu 20-30cm kadar aşağı indirip balığın enerjisini zayıflatmayı deneyin.
- Kovuğa kaçan balığın bir süre sonra dışarı çıkmak zorunda olduğunu unutmayın ve oltanızı zorlamayın. Aksi takdirde misinanız taşlara sürtünerek kesilebilir.
- Oltanıza bir tane teke takın. Eşkina, iğneye takacağınız fazla tekelerin oluşturacağı görüntüye aldanmayacak kadar tecrübeli ve kurnazdır.
- Limit altını üstünü düşünmeden elinizi vicdanınıza koyarak yakaladığınız balıklar hakkında azda olsa yargılarda bulunun. Yakaladğınız balık 3kg olabilir ancak havyarlı ise bu durumda onu geri bırakmak yakalamaktan daha büyük ustalık demektir.

Eşkina avında kullanılan stoperli sistem: